Nếu thông minh, tại sao bạn không giàu?
*
*
" Sự thành công về tài chính của một người có mối tương quan với ý thức của họ, một tính cách được thể hiện bởi sự chăm chỉ, tính kiên trì, và kỷ luật."
*
*
Bao nhiêu phần trăm sự thành công của một người được quyết định bởi trí thông minh bẩm sinh? Nhà kinh tế học James Heckman nói rằng câu trả lời không giống như mọi người thường nghĩ. Ông hay hỏi những người thành đạt – đặc biệt là những chính trị gia – rằng trong những yếu tố tạo nên sự khác biệt về thu nhập giữa mọi người, trong số đó bao nhiêu phần trăm là do sự khác biệt về chỉ số IQ. Hầu hết đều đoán trong khoảng từ 25% đến 50%, nhưng sự thật là chỉ số thông minh đóng góp vào sự thành công ít hơn thế nhiều: chỉ từ 1% đến 2%.
*
Vậy nếu chỉ số IQ chỉ là một yếu tố nhỏ đóng góp vào sự thành công, điều gì thực sự tạo nên sự khác biệt giữa người thu nhập cao và người thu nhập thấp? Nói cách khác, nếu bạn thông minh, tại sao bạn vẫn không giàu?
*
Khoa học không có một câu trả lời nhất định, cho dù yếu tố may mắn chắc chắn chiếm một phần. Nhưng một yếu tố quyết định khác chính là tính cách, dựa theo nghiên cứu của Heckman và Học Viện Nghiên Cứu Quốc Gia Mỹ. Ông tìm ra sự thành công về tài chính của một người có mối tương quan với ý thức của họ, một tính cách được thể hiện bởi sự chăm chỉ, tính kiên trì, và kỷ luật.
*
Để đạt được kết luận đó, ông và đồng nghiệp xem xét 4 tập dữ liệu, trong đó bao gồm chỉ số IQ, kết quả của các bài kiểm tra tiêu chuẩn, điểm số học bạ, và các bài kiểm tra đánh giá tính cách của hàng ngàn người ở Anh, Mỹ và Hà Lan. Một số dữ liệu được thu thập trong hàng thập kỷ, theo dõi không chỉ thu nhập mà còn cả hồ sơ hình sự, chỉ số khối lượng cơ thể (BMI) và sự hài lòng trong cuộc sống.
*
Nghiên cứu này cho thấy rằng điểm số và kết quả bài kiểm tra dự báo chính xác về khả năng thành công khi trưởng thành hơn so với chỉ số IQ. Điều này có thể gây ngạc nhiên – sau cùng thì không phải tất cả những chỉ số này đều đo lường cùng một thứ sao? Không hẳn là như thế. Điểm số học bạ không chỉ phản ánh trí thông minh mà còn phản ánh thứ Heckman gọi là “những kỹ năng không thuộc về nhận thức”, ví dụ như tính kiên trì, thói quen học tập tốt và khả năng làm việc với tập thế - nói cách khác, chính là ý thức cá nhân mỗi người.
*
Heckman, người đạt giải Nobel năm 2000 là nhà sáng lập của Trung Tâm Kinh Tế Cho Sự Phát Triển Con Người tại đại học Chicago, tin rằng thành công không chỉ dựa vào khả năng trời phú mà còn dựa vào những kỹ năng có thể rèn luyện được. Nghiên cứu cá nhân của ông ấy chỉ ra rằng sự can thiệp vào giáo dục khi trẻ còn nhỏ có thể là có ích, và ý thức cá nhân sẽ dễ uốn nắn hơn chỉ số IQ. Sự cởi mở - một tính cách bao gồm tính tò mò – cũng có mối liên hệ với điểm số và kết quả bài kiểm tra.
*
Chỉ số thông minh dĩ nhiên vẫn là một yếu tố quan trọng. Một người có chỉ số IQ 70 sẽ không thể làm nhiều việc mà người có chỉ số IQ 190 dễ dàng làm. Nhưng Heckman nói nhiều người không thể kiếm được việc làm do họ thiếu những kỹ năng không thể đo lường bởi các bài kiểm tra trí thông minh. Họ không hiểu được cách ứng xử trong những cuộc phỏng vấn. Họ có thể đến trễ hoặc ăn mặc không phù hợp. Hoặc khi làm việc, họ thể hiện rõ ràng rằng họ sẽ không làm nhiều hơn mức cần thiết tối thiểu.
*
John Eric Humphries, đồng tác giả của bài nghiên cứu, nói rằng ông hy vọng nghiên cứu của họ sẽ giúp làm rõ về khái niệm khả năng của mỗi người, một khái niệm phức tạp và thường bị hiểu lầm. Thậm chí những bài kiểm tra IQ, thứ được thiết kế để đánh giá khả năng giải quyết vấn đề bẩm sinh, có vẻ như còn đo được nhiều điều ngoài trí thông minh. Trong một nghiên cứu năm 2011, nhà tâm lý học Angela Duckworth ỡ trường đại học Pennsylvania tìm ra rằng điểm số IQ còn phản ánh cả động lực và sự cố gắng của người được test. Những trẻ chăm chỉ, có động lực sẽ cố gắng nhiều hơn để trả lời những câu hỏi khó so với những trẻ cùng chỉ số thông minh nhưng lười biếng khác.
*
Việc giáo dục tính cách ở trường học không dễ dàng. Thứ nhất là không phải lúc nào ta cũng biết được cá tính nào tốt hơn. Thường thì chỉ số IQ càng cao càng tốt, và có lẽ ý thức cũng vậy. Nhưng các nhà nghiên cứu về tính cách con người đề xuất rằng một vị trí cân bằng, ở giữa, sẽ tốt hơn cho những tính cách khác. Bạn không muốn là một người sống nội tâm đến mức không thể nói lên ý kiến của mình, hoặc là người hướng ngoại đến mức không thể im lặng và lắng nghe.
*
Tất cả những điều này có liên quan gì đến kinh tế? “Mục tiêu cuối cùng của chúng ta là cải thiện chất lượng cuộc sống của con người” – Heckman nói, và một trong những yếu tố quyết định điều đó là kỹ năng.
*
Một nghiên cứu mới được công bố trong tháng này trong tạp chí Hành Vi Tự Nhiên Của Con Người tập trung vào mặt trái của thành công: sự khó khăn, vất vả. Sau khi theo dõi khoảng 1,000 người New Zealand trong hơn 30 năm, các nhà nghiên cứu kết luận rằng những bài kiểm tra về ngôn ngữ, kỹ năng hành vi và khả năng nhận thức được test khi trẻ em chỉ mới 3 tuổi có thể dự đoán ai là người sau này sẽ cần trợ cấp xã hội, sẽ phạm tội, hoặc bị các bệnh mãn tính.
*
Tác giả chính của bài nghiên cứu đó, nhà tâm lý học Terrie Moffitt ở Đại học Duke, nói rằng bà hy vọng những kết quả này sẽ giúp nâng cao sự cảm thông thay vì kỳ thị. Những kết quả của bà cũng thể hiện rằng giúp đỡ con người cải thiện một số loại kỹ năng từ khi còn bé sẽ mang lại lợi ích cho toàn xã hội.
*
*
Nguồn: https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2016-12-22/if-you-re-so-smart-why-aren-t-you-rich
#sharklouis
Search